Primer yara iyileşmesi

Deri yaralarının iyileşmesinin her aşamasında doku kaybının büyüklüğü çok önemlidir. Bu açıdan bakıldığında 2 tür yara iyileşmesi izlenir;

• Primer yara iyileşmesi
• Sekonder yara iyileşmesi

1. Primer yara iyileşmesi 

Bir kesilme sonucunda eğer kesiğin iki kenarı (yara dudakları) birbirinden uzaklaşmamışsa ya da sütür konularak karşı karşıya getirilmişse, iki dudak arasında pek az granülasyon dokusu oluşur, yara iyileşmesi hızlıdır, çok ince bir iz bırakabilir. Sütür uygulaması yara defektinin dayanıklılığını da arttırır. Sütürler genellikle 1 hafta sonra alınır. Sütürlerin alınmasından sonraki dayanıklılık normalin %10’u kadardır. Fibrozis sonrası dönemde en yüksek dayanıklılık 3 hafta sonra elde edilir (%80). Tam dayanıklılık için aylar geçmesi gerekebilir.

• Yaralanmayı izleyen ilk 24 saat içinde oluşan fibrin eksüdasyonu, yara dudaklarını birbirine yapıştırır, yüzeyde oluşan krut yaranın infekte olmasını önler.
• İki gün sonra fib­roblast ve endotel proliferasyonu (angiogenezis) başlar.
• Üçüncü ve beşinci günlerde granülasyon dokusu yarayı doldurur.
• Dördüncü ve beşinci günlerde kollagen liflerin yapımı başlar, gittikçe artarak 15. günde normal doku kadar sağlamlık kazandırır. Epitel rejenerasyonu 2-3’üncü günde başlayarak yedinci günde tamamlanır, yara kabuğu düşer.
• Ortalama bir hafta sonra kollagen lifler yaranın açılmasını önleyecek kadar direnç sağlar. Yaraya atılan sütür varsa alınabilir. Sikatrisin dayanıklılığı 4. haftada normalin ½’sine ulaşır. Tam dayanıklılık gücüne ulaşması (re-modeling) birkaç ayı alabilir.