Polisitemi - Eritrositoz

Eritrositoz (eritrositozis) olarak da bilinen polisitemi, laboratuvar sonuçlarında artmış hemoglobin ve hematokrit düzeylerindeki ve eritrosit kütlesindeki artışıyla tanımlanır:

• Eritrosit sayısında bağıl ya da mutlak artış; hemoglobin (Hb) ve hematokrit (Hct) düzeylerinde yükselme
  • Eritrosit (RBC) kütlesine karşı eritrosit sayısı artışı
  • Eritrosit sayısı: periferik kandaki eritrosit sayısı
  • Eritrosit kütlesi: vücuttaki toplam eritrosit sayısı mL/kg
• Polisitemi vera, polisiteminin bir alt tipidir ve yalnızca kırmızı seri ücrelerinin aşırı üretimidir
• Eritrositoz, kanda hiperviskozite neden olur

Röletatif (bağıl) polisitemi: Plazma hacmi azalması nedeniyle eritrosit sayısındaki görece artış

• Periferik kanda eritrosit sayısı yüksek (gerçekte eritrosit sayısı değişmemiştir; kanın konsantrasyonu arttığı için periferik kandaki eritrosit sayısı normalden fazla bulunur)
• Eritrosit kütlesi normal (vücuttaki toplam eritrosit sayısı normaldir) 
• Nedenler
  • Diyare
  • Kusmalar
  • Aşırı terleme
  • Gaisbock sendromu (obez ve/veya hipertansiyonlu erkeklerde aşırı alkol ve sigara tüketimi ya da aşırı diüretik kullanımı, vd faktörlerin tetiklediği tablo) 

Absolü (mutlak) polistemi: Kemik iliğindeki eritrosit üretimi (eritropoiezis) artışının sonucudur

• Eritrosit kütlesinde artış vardır (perifeki kandaki eritrosit sayısında da artış saptanır)
• Nedenler
  • Eritropoietin (EPO)salgılanmasını arttıranlar 
    • Hipoksi [primer akciğer hastalığı (kronik obstrüktif akciğer hastalığı); siyanotik konjenital kalp hastalığı (Fallot tetralojisi)
    • Yüksek irtifada yaşamak
    • Polisitemia vera
  • Ektopik EPO sekresyonu
    • Böbrek bozuklukları (kistler, tümörler)
    • Hepatosellüler karsinom
• Bulgular
  • Splenomegali
  • Tromboz komplikasyonları
  • Mast hücrelerinden histamin deşarjı (kırmızı yüz, kaşıntı, hiperasidite sonrası peptik ülser)
  • Gut
• Riskler
  • Tromboz komplikasyonları 
  • Lösemi