Sideroblastik anemiler

Heme sentezindeki defektin neden olduğu mikrositik-hipokromik anemilerdir. Kemik iliğindeki çekirdekli eritrositlerin mitokondrilerinde demir birikimesi saptanır (sideroblast). 

Nedenler

• Konjenital olgular
  • X-kromozomuyla gelen sideroblastik anemi: Konjenital olguların en sık görülen tipidir. ALAS2 enzimindeki mutasyon hemoglobin defektine neden olur. 
  • Otozomal resesif sideroblastik anemi: Bebeklerin ve çocukların etkilendiği, kandaki demir düzeyinin çok yüksek olduğu anemilerdir. 
  • Maternal tip sideroblastik anemi: MT-ATP6 genindeki mutasyon nedeniyle mitokondri işlevlerinin bozulması nedeniyle demir metabolizması ve heme sentezinin bozulduğu anemilerdir. 
• Edinsel olgular
  • Sporadik gen mutasyonu: SF3B1 geninin spontal mutasyonu demir metabolizması ve heme sentezinin bozulmasına neden olur
  • Alkolizm: en sık görülen nedendir. Alkol, mitokondriler için toksik etki gösterir ve heme sentezini bozar.
  • Pyridoxine (B6 vitamini) eksikliği: B6 vitamini, heme sentezinde katalizör etkisi olan 8-aminolevulinik asit “8-ALA” sentezi için gerekilidir. 
  • Kurşun zehirlenmesi: Kurşun, heme sentezinde çalışan enzimleri (ferroçeletaze, ALA dehidraze) bozar. 
  • İlaçlar: Kloramfenikol, isoniazid ve linezolid B6 eksikliğine neden olur.
  • Bakır eksikliği: Mitokondrial redoks enzim süperoksit dismutase enziminin temel faktörlerinden biri olan bakır, demirin mitokondrilere yığılmasını engeller; eksikliğinde, mitokondrial işlevler bozulur.
  • Çinko yüklenmesi: Aşırı dozlarda alınan çinko, protoporfirin yapısının bozulmasına ve demirin siderozomlarda birikmesine neden olur
  • Hipotermi:Mitokondrilerin metabolizmas bozulur (oksidatif fosforilizasyon yetisi yitirilir).

Klinik

• Yorgunluk
• Dispne
• Taşikardi
• Başağrıları
• Hepatosplenomegali
• Bronz diabet (X-kromozomuyla gelen sideroblastik anemilerde)

Lab bulguları

• Mikrositik-hipokromik anemi
• Demir yüklenmesi (serum demirinde ve ferritinde artış, demir baglama kapasitesinde azalma)
• Kemik iliğinde halkamsı siredoblastlar