B12 vitamini - Cobalamin

• Suda eriyen, yalnızca hayvansal ürünlerden alınabilen bir vitamindir. 
• R-faktör (R-protein, transcobalamin, haptacorrin), sindirim yoluyla alınan B12 vitamininin mide asidine karşı korunmasını sağlayan bir glikoproteindir. 
• Tükürük bezlerinde ve pankreasta üretilen R-faktör, ağız boşluğu ya da özofagusta etkileşime girdiği B12 ile mide asidine dirençli bir kompleks (B12–haptocorrin kompleksi; holohaptocorrin kompleksi) oluşturur. Pankreasta üretilen haptacorrin de B12'nin emilimine katkıda bulunur.
• Sindirim kanalına giren B12, ileumun terminal bölümünden emilebilir. B12’nin ileumdan emilebilmesi için, midenin parietal hücrelerince salgılanan “intrinsik faktör” gerekir. 
• Fazla olan B12 karaciğerde depolanır.
• B12, metiltetrahidrofolatın metil parçasını alır ve homosistein aktararak metionin sentezini gerçekleştirir. 
• Folik asit-folat ve/veya B12 eksikliğinde kandaki homosistein düzeyi yükselir (yüksek ateroskleroz ve tromboz riski).

Bulunuşu

• Et
• Süt ve süt ürünleri
• Yumurta

İşlevleri 

• DNA sentezi
• Lipid biyosentezi (propionat metabolizması ve yağ asitleri sentezi)
• Myelin sentezi
• Methionine sentaze enziminin (homosisteini methionine dönüştüren enzim) üretilmesi

Eksiklik nedenleri

• Vegan beslenme
• Pernisiyöz anemi
• Gastrik bypass
• Terminal ileitis (Crohn hastalığı)
• Çölyak hastalığı
• Parazitler (Diphyllobothrium latum)
• Haptocorrin (transcobalamin) konjenital eksikliği: megaloblastik anemi

Eksikliğinde

• Megaloblastik anemi
• Kalp yetmezliği (anemi komplikasyonu)
• Nöropati ve ataksi (myelin zararları)
• Ensefalopati
• Demans
• Mide kanseri riski
• Otoimmun hastalık riski (diabetes mellitus tip 1,  myasthenia gravis, Hashimoto hastalığı, romatoid artrit)

Aşırı dozlarda

• Toksik etki genellikle yoktur
• Bazı hastalarda ayaklarda karıncalanma

B12 vitamini ve haptocorrin fazlalığı nedenleri

• Kronik myeloid lösemi
• Primer myelofibrosis
• Myeloproliferatif kanserler
• Primer karaciğer kanseri