Pernisiyöz anemi

B12 vitamini eksikliğinin neden olduğu anemidir. Pernisiyöz anemi, otoimmün gastrit ve ona eşlik eden intrinsik faktör üretimi kaybının neden olduğu özgün bir megaloblastik anemi şeklidir. Parenteral B12 uygulamasından sonra güçlü retikülositoz ile düzelme saptanır. Serum anti-intrinsik faktör antikorlarının saptanması pernisiyöz anemi için oldukça özgündür. B12 vitamini eksikliklerinin çoğu emilimin bozulmasından kaynaklanır (ayrıca bkz megaloblastik anemi): 

• Aklorhidri (yaşlı bireylerde): R bağlayıcılarından B12 vitamini salınımını bozar  
  • R-B12 kompleksleri duodenumda pankreas proteazları tarafından sindirilir; salınan B12 vitamini, mide fundusunun parietal hücreleri tarafından salgılanan bir protein olan intrinsik faktöre (IF) bağlanır: IF-B12
  •  IF-B12 kompleksleri ileum distalindeki epitel hücrelerinin IF reseptörlerine bağlanır
  • Transkobalamin II ile emilen B12 vitamini kompleksleri dokulara taşınır
  • Alınan B12 vitamininin% 1'i, intrinsik faktörden veya terminal ileumdan bağımsız alternatif bir yolla emilebilir
• Gastrektomi: IF kaybına neden olur (distal ileumun rezeksiyonu IF-B12 emilimini önler)
• Malabsorpsiyon sendromları
• Artan gereksinimler (gebelik)

Mide mukozasının etkilenmesi otoreaktif T-lenfositlerinin belirmesiyle başlar; B12 alımında rol oynayan proteinlere karşı oluşan otoantikorlar hastalığın birincil nedeni değildir, ancak süreci hızlandırabilir: 

• Tip I antikorlar (hastaların% 75'inde bulunur) intrinsik faktöre bağlanan B12'yi bloke eder 
• Tip II antikorlar ileumdaki reseptörlere bağlanan IF-B12'yi bloke eder 
• Parietal proton pompası proteinlerine karşı yönlendirilen Tip III antikorlar hastaların% 85-90'ında midenin asit sekresyonunu etkiler

Bulgular

• Başlangıç sinsidir, anemi ve posterolateral spinal sistem tutulumuna bağlı nörolojik belirtiler (spastik parezi ve ataksi) gösterir. 
• Anemilerdeki ortak bulgular: Yorgunluk, letarji, başağrıları, deride solukluk, depresyon, gastrointestinal sorunlar)
• Oral bulgular: stomatit, angular cheilitis, atrofik glossit (dil parlak, sırlı ve kırmızı)
• Çarpıntı
• İntestinal metaplazi: Parietal hücrelerin yerini mukus salgılayan goblet hücrelerinin almasıdır ("intestinizasyon") ve mide fundusunda atrofi
• Koroner arter hastalığı riski (homosistein yüksekliği)
• Kulak çınlaması
• Ekstremitelerde parestezi
• Demiyelinizasyon: Olguların % 75'inde santral sinir sistemi lezyonları görülür ((m.spinalis etkilenmesinde spastik parezi ve ataksi) 
• Lab bulguları önemlidir
  • Megaloblastik anemi
  • Hipersegmentli nötrofiller+lökopeni
  • Düşük serum B12 düzeyleri
  • Homosistein ve metilmalonik asit düzeylerinde yükselme (timidin ve metionin sentezinde azalma nedeniyle)
  • Kemik iliğinde megaloblastik eritroid hiperplazi: Dev myelositler ve metamyelositler, hipersegmentli nötrofiller ve megakaryositlerde görülür