Lösemi - Ağız bulguları

Lösemiler, kemik iliğindeki hematopoietik hücrelerin kanseridir. Lösemi olgusu, kemik iliğinde çoğalan ve kanser niteliği taşıyan beyaz seri hücrelerinin kan dolaşımına dökülmesiyle tamamlanır. 

• Klinik davranışlarına göre akut ve kronik, morfogenetik kökenlerine göre ise myelositik ve lenfositik olarak gruplandırılırlar.  Akut lösemiler daha çok çocuklarda, kronik lösemiler ise erişkinlerde görülmektedir. 
• Lösemilerin etyolojisinde genetik ve çevresel faktörlerin etkisi vardır. Kromozom anomalileri (Down sendromu), ataksi-telengiektazi ve Bloom sendromu gibi genetik hastalıklar ile Fanconi anemisi gibi kalıtsal hastalıklar lösemi için risk faktörüdür. Bazı kimyasal maddeler (tarım ilaçları, benzen, etilen oksid), iyonlaştırıcı radyasyon (atom bombası, radyoterapi) ve bazı virüsler (HTLV) lösemilere neden olabilmektedir. 
• Ağız lezyonları ve bunların sistemik etkileri oldukça önemlidir
• Lösemili hastalarda görülen komplikasyonların büyük bölümü bağışıklık sistemindeki ve koagülasyon mekanizmasındaki bozukluklara bağlıdır. Kemik iliğinin etkilenmesi öncelikle eritrosit sayısını düşürür (anemi). Beyaz seri hücrelerinde yoğun bir proliferasyon varsa da, bu hücrelerdeki diferansiyasyon yetersizdir; nötropeni bulguları ve bağışıklık sisteminde aksamalar saptanır, infeksiyonlara direnç yitirilir. Özellikle dişetlerinde bakteriyel gingivitisler belirir. Ağız mukozasında zımbayla delinmiş gibi ülserler, damağa perfore mucormycosis, herpes virüs infeksiyonlarına bağlı erozyonlar ve Candidiasis saptanır. 
• Kemoterapi gören hastalarda herpes virüs reaktivasyonuna bağlı mukozit gelişir.  Ağız boşluğundaki fokal infeksiyonlara bağlı sepsisler sıktır. Tüm organlara yayılan lösemik hücreler özellikle lenforetiküler sistemde organ büyümelerine (lenfadenomegali, hepatomegali, splenomegali) neden olurlar. 
• Myelositik gruba ait Monositer lösemilerde dişeti infiltrasyonu sıktır; dişetleri ileri derecede büyür (lösemik infiltrasyona bağlı hiperplazi) ve önlenemeyen spontan kanamalar vardır. Dişeti infiltrasyonu saptanan olgularda yapılan radyolojik incelemelerde, lamina dura silikleşmesi, periodontal membranda genişleme ile ileri olgularda kemik yıkımı bulguları görülür. 
• Trombosit sayısındaki düşme koagülasyon mekanizmalarını bozar; spontan dişeti kanamaları, lösemi hastalarında saptanan bulguların başında gelir. Ayrıca, sert damağın arka bölümü ile yumuşak damakta peteşiyal ve purpurik kanamalara rastlanır. Mikroskopik incelemede görülen tümör infiltrasyonu non-Hodgkin lenfoma infiltrasyonunu anımsatır. Ayırıcı tanıda histokimyasal ve immun histokimyasal tekniklerden yararlanılır.