B1 vitamini (thiamine; tiamin)
B1 vitamini (thiamine) enerji üretilmesinde ve hücrelerin fonksiyonlarının düzenlenmesinde önemli işlevi olan, organizmada sentezi yapılamayan, beslenme yoluyla alınması zorunlu bir vitamindir. Çocukların büyümesinde ve gelişmesinde oldukça etkindir. Organizmaya giren thiamine, "thiamine pyrophosphate"a dönüşerek Kreb siklusu'nun düzenli işlemesine önemli bir katkı sağlar (ATP üretiminde etkili biyokimyasal faktörlerdendir) . Sağlıklı beslenebilen bireyler günlük B1 vitamini gereksimini (oprtalama 1 mg) destek almaksızın sağlayabilmektedir. Özellikle santral ve periferik sinir sistemi için önemlidir. Eksikliğinde saptanan enerji üretimi aksaması öncelikle nöron dejenerasyonlarına ve kayıplarına neden olur; bu etki Wernicke ensefalopatisini tetikler.
Thiamine, suda eriyen vitaminlerdendir. Yağda eriyebilen B1 vitamininin (benfotiamine) biyoyararlılığının daha yüksek olduğu varsayılmaktadır.
Thiamine kaynakları
- Pirinç (kabuklu)
- Tahıllar ve ekmek
- Alabalıkk ve somon
- Kara fasulye
- Ayçekirdeği
- Mısır
- Yoğurt
Eksikliğinde
- Beriberi
- Wernicke ensefalopatisi
- Yorgunluk
- Bulantı
- İritabilite
- Uykudan uyanmada güçlük
- Koordinasyonda güçlük
- Sisli beyin
- Tansiyon oynamaları
- Taşikardi
- Fibromyalji
- İşitme sorunları
- Bellek sorunları
- Periferik sinir zedelenmeleri (nöropati)
- Bacaklarda karıncalanma
- Ayak parmaklarında duyu yitirilmesi
- Kaslarda güçsüzlük
- Bacaklarda paralizi