Araşidonik asit (arachidonic acid)

Araşidonik asit (arachidonic acid), hücre membranlarındaki fosfolipidlerin eicosanoid bileşeninden kökenli doymamış omega-6 yağ asididir.  Arachidonic acid türevleri olan prostanoidler, lökotrienler ve lipoksinler yangıyı hem uyarıcı hem de inhibe edici etki gösterirler.

Arachidonic acid salınımının ve aktivasyonunun temelinde hücre membranını oluşturan fosfolipidlerin parçalanması yatar. Fosfolipidleri parçalayan enzimlerin devreye girmesi ve arachidonic acid’in oluşmasında izlenen yol yangıya neden olan uyaranın ve yangıya katılan hücrelerin türüne göre farklılıklar gösterebilir. Bu yollardan birincisinde “phospholipase A2 (PLA2)” enzimi, ikincisinde “phospholipase C (PLC)” enzimi etkilidir.

Hangi yolla aktive olursa olsun arachidonic acid’in metabolize olmasında ve medyatör niteliğindeki çeşitli metabolitlerin ortaya çıkmasında 2 yol izlenir:

1. Lipoksijenasyon (Lipoxygenation; LOX) yolu: Lökotrien’ler ve lipoksinler oluşur.

2. Siklooksijenasyon (Cyclooxygenation ; COX) yolu: Prostanoid’ler oluşur. Prostanoidler, eicosanoidler olarak bilinen omega-3 ve omega-6 kökenli yağ asidlerinin alt grubu olarak nitelenen kimyasal maddelerdir.