Grip ,sınıflama,tanı,tedavi,korunma

.

Mevsimsel grip, dünyanın her yerinde dolaşan grip (influenza) virüslerinin neden olduğu akut bir solunum yolu enfeksiyonudur.

ETKEN

A, B, C ve D tip olmak üzere 4 tip influenza (mevsimsel grip) virüsü vardır.

influenza A virüsleri :

Virüsün yüzeyindeki proteinler olan hemaglutinin (HA) ve nöraminidaz (NA) kombinasyonlarına göre alt tiplere sınıflandırılır.

Onlarca alt tipi olmasına rağmen,halen sadece iki influenza A virüsü alt tipi (yani, H1N1 ve H3N2) insanlar arasında genel dolaşımdadır.

(H1N1) diğer adı domuz gribidir.Bu virüse 'domuz gribi' denmesinin sebebi, domuzlar arasında görülen grip virüslerine çok benzemesidir

İNFLUENZA B alt tipi yok , daha hafif seyirli.

İNFLUENZA C alt tipi yok nispeten daha hafif seyirli

İNFLUENZA D : Sığırlar da enfeksiyonu nedeni,insan bulaşı gösterilmemiş.

Antijenik yapısı nedeni ile  insanlarda bağışıklığın  olmadığı H1N1, kısa sürede hızla yayılarak kıtalar arası bir salgına dönüşebiliyor. Özellikle risk grubunda bulunan kişilerde ağır seyreden influenza virüsü çok kolay ve hızlı bulaşıyor.

Hastalık, öksürük ve hapşırık ile ve grip olan kişilerin ağız-burun akıntıları ile temas etmiş eşyalar yoluyla bulaşıyor. Örneğin; eline aksıran gripli bir kişinin başka bir kimseyle tokalaşması ve o kimsenin elini ağzına götürmesi temas ile bulaşmanın örneklerinden biridir.

 Virüs bulaştıktan 1-4 gün sonra duyarlı kişide semptomlar başlıyor. Belirtilerin görülmesinden 1 gün öncesi ve 7 gün sonrasına kadar hastalığı bulaştırma devam ediyor. Kişide  yüksek ateş, baş ağrısı, aşırı yorgunluk, halsizlik, öksürük, boğaz ağrısı, burun akıntısı, iskelet sistemi ağrıları  birlikte görülebiliyor. 

Mevsimsel grip,  ateş, öksürük (genellikle kuru), baş ağrısı, kas ve eklem ağrısı, şiddetli halsizlik (iyi hissetmeme), boğaz ağrısı ve burun akıntısı ile karakterizedir. Öksürük şiddetli olabilir ve 2 veya daha fazla hafta sürebilir. Bağışıklık sistemi problemi olmayan çoğu insan, tıbbi müdahale gerektirmeden bir hafta içinde iyileşir.

Hastalık hafif geçirilebilir ,şiddetli olabilir ve bazen hastaneye yatış gerektirebilir.

BULAŞ

Enfekte bir kişi öksürdüğünde veya hapşırdığında, virüs  havaya yayılır ve bir metre mesafeye  kadar yakınlardaki kişileri enfekte edebilir. Virüs, kontamine ellerle de bulaşabilir.

 Bulaşmayı önlemek için, insanlar öksürürken ağız ve burunlarını bir mendille örtmeli ve ellerini düzenli olarak yıkamalıdır.

 İnkübasyon süresi  bilinen enfeksiyondan hastalığa kadar geçen süre yaklaşık 2 gündür, ancak bir ila dört gün arasında değişebilir.

TEŞHİS 

İnsan GRİP (influenza) vakalarının çoğu klinik olarak teşhis edilir. 

 Kesin tanı koymak için  laboratuvar tanı testinin uygulanması gerekir. Nazofarenks örneklerinin uygun şekilde toplanması, depolanması ve taşınması, influenza virüsü enfeksiyonlarının laboratuvar tespiti için temel ilk adımdır. Boğaz, burun ve nazofaringeal sekresyonlardan influenza virüsünün laboratuvar doğrulaması gerçekleştirilir.

TEDAVİ

Komplike olmayan mevsimsel GRİP ( influenza ) hastaları: 

Yüksek risk grubundan olmayan hastalar semptomatik tedavi ile yönetilmeli ve toplumda başkalarına bulaşma riskini en aza indirgemek için evde kalmaları tavsiye edilmelidir.

Ciddi veya karmaşık hastalık geliştirme riski yüksek riskli  grupta olduğu bilinen hastalar  semptomatik tedaviye ek olarak antivirallerle tedavi edilmelidir.

Ciddi veya ilerleyici klinik hastalığı olan hastalar mümkün olan en kısa sürede antiviral ilaçla tedavi edilmelidir.

Oseltamivir  terapötik faydaları en üst düzeye çıkarmak için mümkün olan en kısa sürede (ideal olarak, semptom başlangıcını takip eden 48 saat içinde) reçete edilmelidir. Tedavi en az 5 gün önerilir, ancak tatmin edici klinik iyileşme sağlanana kadar uzatılabilir.
 Kortikosteroidler, başka nedenlerle (örn: astım ve diğer spesifik durumlar) belirtilmedikçe rutin olarak kullanılmamalıdır; uzun süreli viral klerens ile ilişkili olduğu için, bakteriyel veya fungal süperenfeksiyon gelişmişse etkene yönelik tedavi planlanmalıdır.

Osetalmavir

:influenza A ve B enfeksiyonlarında neuraminidaz inhibitörü antiviral.

tedavi 5 günlüktür gerekirse 10 gün kullanılmalıdır.

Yetişkinde 2 x 75mg. 

15kg altında yani 1-2 yaş çocuk : 2 x 30mg. 

15-23 kg yani 3-5 yaş çocuk :  2 x 45mg.

 23-40kg  yabi 6-9 yaş çocuk için : 2 x 60mg.

40 kg üstü yani 10-12 yaş ve üstü için yetişkin dozu .

suspansiyon formunda kutu içindeki ml işaretli şırınga da 2.5 ml 30 mg
1 ml si 12 mg osetalmavir içermektedir.

Proflaktik olarak ( yani temas etmiş kişilerde Grip gelişmesini önlemek için , günde tek doz (75 mg , 30 mg,45 mg,60 mg ) kullanılır.

Riskli grupta olan hastalar:

 Hamile kadınlar, 5 yaş altındaki çocuklar, yaşlılar, kronik tıbbi rahatsızlıkları olan kişiler (kronik kardiyak, pulmoner, böbrek, metabolik, nörogelişimsel, karaciğer veya hematolojik hastalıklar) ve bireyler immünosüpresif durumlarla (HIV / AIDS, kemoterapi veya steroid alma veya malignite gibi). Aşısız Sağlık çalışanlarının, hastalara daha fazla maruz kalma riski nedeniyle influenza virüsü enfeksiyonuna yakalanma  riski yüksek olabilir.

KORUNMA 

Hastalığı önlemenin en etkili yolu aşıdır. Güvenli ve etkili aşılar mevcuttur ve 60 yıldan uzun süredir kullanılmaktadır. 

 Bununla birlikte, yaşlılar için grip aşısı, hastalığın önlenmesinde daha az etkili olabilir, ancak hastalığın şiddetini ve komplikasyon ve de  ölüm insidansını azaltır. Aşı özellikle grip komplikasyonları açısından yüksek risk taşıyan kişiler ve yüksek risk altındaki kişilerle yaşayan veya onlara bakan kişiler için önemlidir. 

DSÖ, aşağıdakiler için yıllık aşılama yapılmasını önermektedir: hamileliğin herhangi bir evresindeki hamile kadınlar, 6 aydan 5 yaşına kadar olan çocuklar (65 yaşından büyük) kronik tıbbi rahatsızlıkları olan sağlık çalışanları olan kişiler. 

  Hasta kişiler öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burnun doğru şekilde kapatılması gerektiğinin farkında olmalıdır.

 El yıkamak ve erken kendi kendine izolasyon yani kendini iyi hissetmeyen, ateşli hisseden ve diğer grip(influenza) semptomlarına sahip olan hasta insanlarla yakın temastan kaçınmak koruyucu rol üstlenir.

UZ.DR .MURAT VON MARIT ,MD GI

instagram: drvonmarit

facebook: murat von marit