Akut Faz Proteinleri
Akut faz proteinleri; inflamasyon geliştiğinde IL-1,6 TNF-a gibi proinflamatuar sitokinlerin etkisiyle KC de sentezlenen proteinlerdir. Nonspesifiklerdir tek başlarına tanı koydurmazlar yani, hastalık aktivitesi ve tedavisinin değerlendirilmesinde kullanılan ajanlardır. Arttığı durumlar mesela anemi, gebelik, kadın cins, hiperkolesterol, yüksek oda sıcaklığı, inflamatuar hast, kronik böbrek yetmez, obezite, metabolik sendrom, heparin..... Azaldığı; anizositoz, sferositoz, mikrositoz, polisitemi....
Bunlar; CRP, ferritin, fibrinojen, serum amiloid a,a1antitripsin,haptoglobulin,seruloplasmin,C3,C4 kompleman, prokalsitonin...
Negatif akut faz proteinleri;albumin, prealbumin, transferrin, retinol bağlayıcı protein...
CRP; inflamas sonra 3 6 saatte seruma çıkıp 36 60 saatte pik yapar 1000 katı kadar yükselebilir 3 5 günde normale döner. Yaşlanmayla değeri artar. Ayrıca gidişatı en iyi gösteren akut faz proteini.
Ferritin; normalde depo demirini gösterir, akut inf, kc hasarı, hematoloj malig vs de artar still hastalığında(RA nın sistemik alevli şekli) aktiviteyi gösterir.
Prokalsitonin; tiroitten salgılanan kalsitoninin öncü maddesidir. Otoim hast olanların ataklarını enfek ataklarından ayırt etmede yararlı yani otoim hast da normal enfek hast artar(daha çok bakteriyel enfek)
Fibrinojen; hem koagülas rol oynar hem akut faz proteinidir, 3 5 günde pik yapar ama geç düşer. Etkisiyle eritrosit sedimantasyon hızı(akut faz yanıtı değerlendirmede en sık, inf dan 24 saat sonra yükselir inf bitince 1 ay daha yüksek kalabilir, mesela polisitemide düşer, siroz-ky-anemi-mm de artar, yalancı negatif olduğu durumlar da vardır eritrositlerin rulo oluşumuna izin vermeyen durumlar yani, bunlar: orak hüc anemi, hered sferos vs) artar.