VARİS NEDİR?

♯varis #varisnedenleri #varistedavisi

   En yaygın gözlenen toplardamar  hastalığı olan varis, toplardamarların aşırı genişlemesidir. Vücudumuzda atardamar, toplardamar ve bunları birleştiren kapiller denilen üç tip damar vardır. Atardamarlar akciğerden kalbe gelen oksijenlenmiş kanı dokulara götürür. Kanın içindeki oksijen ve besin maddelerini dokular alarak kullanır ve oksijen yerine karbondioksiti kana verirler. Bu kana halk arasında kirli kan da denilir. Kapillerler aracılığıyla kirli kan toplardamarlara gelerek akciğerlerde oksijenlenmesi için sağ kalp ve akciğerlere dönerler. Özellikle alt ekstremitelerden kanın kalbe doğru hareketi yerçekimine doğru olduğundan toplardamarlarda geri kaçmayı önleyen kapakçıklar vardır. Bu kapakçıklar baldır kaslarının her kasılışında kanın tek yönlü( kalbe doğru) hareketini sağlar ve aşağıya doğru geçirmezler. Çeşitli faktörlerle  bu kapakçıkların fonksiyonları bozulduğunda kan yer çekimi etkisiyle aşağıya doğru geri kaçmaya başlar. Toplardamarlardaki basınç artar ve bu basınç yüzünden toplardamarlar genişleyerek büklüm büklüm bir hal alır. Bu toplardamar genişlemelerine varis denir. Yerçekiminden dolayı genellikle vücudun alt bölgeleri olan bacaklarda görülmekle birlikte nadiren yüzde ve kollarda da görülebilir. Günün ilerleyen saatlerinde daha da belirginleşmelerinin sebebi yerçekimidir, yatar vaziyette yerçekimi vektörü değiştiğinden sabahın ilk saatlerinde şikayetler en azdır. Kollardaki varislerin nedeni  toplardamar pıhtıları yada damarlara bası yapan kitleler olabileceğinden özenle araştırılması gereklidir. Yüzdeki  varisler kılcaldamar varisleri olup genetik, güneş ışınlarına aşırı maruziyet, steroidli krem ve ilaçlar, alkolizme sekonder kadınlık hormonu artışları ve östrojen-progesteron dediğimiz kadınlık hormonlarını içeren ilaçların kullanımı nedeniyle oluşabilirler. Genel olarak varis nedenlerinin  en önemlisi genetik yatkınlıktır, bunun yanı sıra ayakta veya oturarak hareketsiz yaşam, gebelik, sıcak ortamlarda sık bulunma (hamam, sauna, kaplıca vb.), sigara ve alkol tüketimi, östrojen, progesteron gibi kadınlık hormonları, dar giysiler, yüksek topuklu ayakkabıların sık kullanılması sayılabilir. Bu kolaylaştırıcı faktörlerin hemen hepsi kanın kalbe geri dönüşünü engellemektedir.  Bacak kaslarımız kalbe benzer şekilde kasılmalarıyla kanı kalbe doğru iterek pompalarlar, bunların zayıf olması varise zemin hazırlar. Yuksek topuklu ayakkabılar baldır kaslarının kasılıp gevsemesini azaltır, hareketsizlik aynı şekilde kasların çalışmasını engeller.gebelikte ise hem bebeğin karından geçen ana toplardamarlara basısı, hem de yükselen östrojen, progesteron  nedeniyle varise neden olabilir. Korse gibi sıkı ve dar giysiler toplardamarlara bası yaparak  ayaklardan kanın yukarıya doğru hareketini zorlaştırırlar.  Varisler Birkaç mm.lik kılcal damar varislerinden birkaç cm.lik genişlemelere kadar geniş bir yelpazededir. Kılcal damar varislerine telenjiektazi, spider (örümcek)ven , retiküler ven isimleri verilir, ilerleyerek parmak kalınlığında damar genişlemelerine, ayak bileklerinde şişme ve renk değişikliklerine, iyileşmeyen yaralara, bacaklarda ağrı ve kramplara, toplardamarlarda pıhtı oluşmasına sebep olabilirler. Güçlü bacak kasları toplardamarların kanı kalbe doğru taşımasına yardımcı olacağından sporun varis hastalığından korunmada son derece önemi vardır. Varisin tanısı basit bir fizik muayeneyle konulabilir ancak nedenini anlamak ve tedavi politikasını belirlemek için venöz doppler ultrason denilen tetkik gereklidir. Varislerin gözle görünen kısmı dışında iç damarların hangisinden kaynaklı olduğunu bu basit tetkikle anlarız. Ultrason tercihen konunun uzmanı bir kalp damar cerrahı tarafından yapılmalıdır. Ana kaynağı kapatmadan görünen varisleri tedavi etmek havuzu dolduran bir musluğu kapatmadan havuzu boşaltmak gibidir ki tekrarlaması kaçınılmazdır. Aslında tekrarlamak dediğimiz de halk tarafından yanlış anlaşılmakta olup hangi teknik olursa olsun ister ameliyat ister ameliyatsız yöntemler olan köpük, yapıştırıcı, radyofrekans, lazer yöntemlerinde tedavi edilen damar iptal edilerek bir daha çıkmaz. Ancak tekrarlamaya örnek verirsek kanını yetmezlikli büyük safen vene veren bir yan dal damarındaki varis safen ven tedavi edilmeden tedavi edilirse ilerde başka bir dalında ya da safen venin kendisinde varis çıkabilir. Varis hastası olduğunuzdan şüpheleniyorsanız kliniğimizde ücretsiz muayene olabilirsiniz.