Akut Faz Reaktanları
Akut faz reaktanları (AFR) inflamasyon durumlarında serum konsantrasyonları inflamasyona yanıt olarak en az %25 artan (pozitif AFR) veya azalan (negatif AFR) proteinlerdir.
Pozitif AFR’ler arasında eritrosit sedimentasyon hızı (ESH), (C-reaktif protein (CRP), prokalsitonin (PCT), serum amiloid A (SAA), ferritin, vb. sayılabilir. Bunlar arasında enfeksiyon ve inflamasyon değerlendirmesinde CRP, PCT ve ESH en fazla kullanılanlardır.
Negatif AFR’lere enfeksiyon/inflamasyon durumlarında daha az başvurulur ve bunlar arasında albumin ve transferin sayılabilir.
AFR’ler, karaciğerden enfeksiyon ve inflamasyonun tetiklemesiyle ve esas olarak bazı sitokinlere bağlı olarak (interlökin 6 başta olmak üzere IL-1β, TNF-α, İF-γ gibi) salınır, böylece konak enfeksiyon ve inflamasyonu önlemeye çalışır. İnflamatuvar yanıt, enfeksiyon veya travma, malignansi veya otoimmün hastalıklar gibi enfeksiyon dışı inflamasyona bağlı olarak gelişebilir. AFR enfeksiyon ve diğer inflamatuvar olayların varlığı ve yoğunluğunu gösterir ancak bunların hangi hastalığa bağlı olduğunu spesifik olarak göstermez. Sıklıkla bakteriyel enfeksiyonlarda viral enfeksiyondan daha fazla yükselmeye meyleder.
Kaynak:
Prof. Dr. Mustafa Hacımustafaoğlu Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı