Ateşli Çocuğa Yaklaşım ve Evde Ateş Takibi

#ateşliçocuk #ateşölçümü

Ateş; çocukluk çağında en sık karşılaşılan ve aileleri en çok telaşa düşüren belirtilerden biridir. Doğal bir savunma mekanizması olduğu bilinmesine karşın ateş, aileler için önemli bir korku kaynağıdır. Dolayısıyla, çocuktaki en ufak bir ısı artışı bile, ateşin hemen düşürülmesi gerektiği fikrini oluşturmakta ve ailelerde paniğe sebep olmaktadır.

Bu durumun, biraz da, biz sağlık çalışanlarının davranışlarının bir sonucu olduğu düşünülebilir: Çünkü, günlük pratiğimizde, acil kliniklerimize başvuran ateşli çocuklarda ilk yaklaşımımız, ‘’ Hemen ateşini düşürelim’’ olmaktadır.

Ailelerdeki bu telaş ve panik hali, sağlık kurumlarını gereksiz kullanmak ve gereksiz tedaviler uygulamak ile sonuçlanmaktadır: Normal vücut ısılarında bile ateş düşürücü vermek, uyuyan çocuğu uyandırıp ilaç içirmek, ateşi düşürmek için soğuk su, alkol ve sirke gibi uygulamalar yapmak, antibiyotikleri ateş düşürücü yerine kullanmak, birden fazla ateş düşürücüyü doktor tavsiyesi dışında dönüşümlü olarak kullanmak gibi…

Sonuçta tüm bu gereksiz ve bazen de zararlı uygulamalar, çocuğun sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir.

O halde bize düşen, anneleri ateş, doğru ateş takibi ve doğru müdahale yöntemleri konusunda bilgilendirmek, onların bu konudaki tutum ve davranışlarını belirlemek ve gerekirse düzeltmektir.

ATEŞ NEDEN YÜKSELİR?

Vücudumuzdaki sistemlerin doğru çalışabilmesi, belirli ısı dereceleri arasında olur. Ateş, aynı zamanda vücudun en önemli savunma mekanizmalarından biridir, yükselmesi, vücudun enfeksiyonla savaştığını gösterir. Yüksek vücut ısılarında bakteri ve virüslerin üremeleri yavaşlarken savunma sisteminin etkinliği artar.

Ancak, ateşin getirdiği huzursuzluk, bitkinlik ve halsizliğin giderilmesi ve ailelerin en çok korktukları durumlardan biri olan ateşli havalelerin önlenmesi için, belirli bir sınırdan sonra düşürülmesi gerekir.

Ateş çıktığında vücuttaki değişiklikler:

· Kalp atışı hızlanır. 

· Daha hızlı nefes alıp verilir.

· Ateş yükseldiğinde titreme nöbetleri hissedilir.

· Çoğu zaman aşırı derecede terleme vücut ısısının düşmesine öncülük eder ve aynı zamanda iyileşmenin göstergesi olarak kabul edilir.

ATEŞ ÖLÇME YÖNTEMLERİ NELERDİR?

Evdeki ecza dolabınızda mutlaka bulunması gereken araçlardan biri ateş ölçerdir (derece). Çünkü çocukların vücut ısısını elinizi alnına koyarak anlayamazsınız.

Vücut ısısını ölçerken, teknolojik gelişmelerle birlikte, farklı yöntemlerle çalışan ve farklı yerlerden ölçüm yapan termometreler kullanılabilmektedir. Ağızdan, alından, kulak yolundan, koltuk altından, makattan ateş ölçülebilir. Bu ölçümler için elektronik, dijital, transmembranik ve termal kamera ile ölçüm yapılabilir. Ülkemizde, Cıvalı- Cam termometrelerin kullanımı, sağlık açısından olumsuz sonuçlara yol açabileceği gerekçesiyle, 2009 yılında yasaklanmıştır.

Ölçümlerde tercih edilecek termometrelerin doğru ve hızlı ölçüm yapmaları, çevre ısısı ile etkileşmemeleri, güvenilir olmaları gerekmektedir.

Ağız içinden ateş ölçümü

Yaşça daha büyük çocuklar için uygundur. Şuuru kapalı hastalarda ve küçük çocuklarda, termometreyi ısırıp kendilerine zarar verebilecekleri için, olabildiğince tercih edilmemelidir.

Ölçüm öncesi, dijital termometrelerde açma düğmesine bastıktan sonra, ölçüme hazır olduğuna dair ekran görüntüsü beklenmelidir. Termometre dilaltı bölgeye veya yanağın iç tarafına yerleştirilir. Sinyal sesi duyulana kadar ağız içinde tutulur. Ekrandaki ölçüm değeri okunur.

Ölçümden 10 dakika önce alınan sıcak veya soğuk yiyecek ve içecekler yanıltıcı sonuçlara neden olabilir.

Koltuk altından ateş ölçümü

Çok yaygın bir yöntem olmasına rağmen güvenirlik oranı düşüktür. Ayrıca çok hareketli çocuklar için de uygun olmayan bir yöntemdir, çünkü ölçüm en az 3 dakika sürer. Büyük çocuklarda denenebilir.

Koltukaltı kurulandıktan sonra termometre yerleştirilmelidir. Çocuğun kolunu gövdesine doğru bastırması sağlanmalıdır. Dijital termometrelerde sinyal sesi duyulana kadar cihaz koltukaltında tutulur.