Parasempatik Sinir Sistemi (Pars Parasympatica)

+Parasempatik sinir sisteminin nörotransmitteri asetilkolindir (ACh). Parasempatik sinir sistemi vücut hareketsiz halde iken devreye girer. Bu evrede aktif durumdadır. Sinir-kas kavşağında kasın uyarıyı alması için ACh salınır. Salınan ACh kastaki nikotinin ile birleşerek uyarıyı aktif duruma getirecek olayları tetikler (Ca salınımını arttırmak, kastaki mitokondriyi çalıstırmak gibi) böylece kas innerve edilir 

+Vücut olaylarında yavaşlatıcı etkiye sahiptir.Kan basıncını, kalp atış hızını, kan şekerini düşürür. İdrar kesesini daraltır. Gözbebeğini küçültür. Akciğer alveollerini daraltır. Tükürük ve bağırsak salgıları ile bağırsak hareketlerini artırır . Diğer vücut salgılarında olduğu gibi tükürük salgısını arttırır.

+Çıkış merkezi hem beyin hem de medulla spinalisin sakral segmentleridir. Otonom sistemin kraniosakral bölümünü oluşturur. 

+Beyindekiler kafa çiftleriyle sakraldakiler kendi segmentlerindeki spinal sinirlerle ilgili organlara giderler.

a)Parasempatik sistemin kranial bölümü (Pars Cranialis): Burası bulbus, pons ve mesencephalonda bulunur. N.occulomotorius, N.facialis, N.glossopharyngeus ve N.vagus ile organlara giderler.

b)Parasempatik sistemin sakral (pelvik) bölümü(Pars Sacralis): Sakral 1, 2, 3, 4, segmentlerindeki parasempatik merkezlerden çıkan sinirler kendilerine uyan spinal sinirlerle omuriliği terk ederler. N.splancnici pelvici adı altında plexus hypogastricu inferiora katılırlar bu plexustan doğrudan geçen preganglionik lifler vardıkları organların çevresindeki ganglionlarda sinaps yaparlar. Postsinatptik lifler abdomenin alt kısmı ve pelvisde n.vagus tarafından innerve edilmeyen organlara gider (sınır; flexura coli sinistira)

+Parasempatik sinir sistemi üç ana alana sahiptir:

Kranial Sinirler:  

N.oculomotorius(CN III) hedef organı; m.sphincter pupilla, m.ciliaris

N.facialis(CN VII) heedef organı; gl.lacrimalis, nasales, salivaria minores, gl.sublinngualis, submandibularis

N.glossopharyngeus(CN IX) hedef organı; gl.parotis, ağız mukozası

N.intermedius, N.petrosus major ve minör, N.nasociliaris, nn.platini, N.nasoplatinus, N.lingualis, N.tympanicus, N.auriculotemporalis

Vagus Siniri: 

Dorsal çekirdeğinden ve ambiguus çekirdeğinden kaynaklanan parasempatik fonksiyonlara sahiptir. Hedefi iç organların önemli bir bölümüdür. Vagus siniri, hedef dokularına ulaşmak için trigeminal sinire katılmaması nedeniyle alışılmadık bir kraniyal parasempatiktir. Diğer bir özelliği ise vagusun, yaklaşık olarak C1 omur seviyesinde kendisiyle ilişkili otonomik bir gangliona sahip olmasıdır. Vagus, kafatasına parasempatik etki yapmaz. Toraksa girerken vagus sinirinden birkaç parasempatik sinir çıkar. Bu farklı yollar, dolaşım sisteminin embriyolojik gelişiminin doğrudan bir sonucudur. 

Pelvik Splanknik Sinirler: 

Pelvik iç organları innerve etmek için birlikte çalışır. Bir parasempatiğin belirli bir doku veya bölgeden sorumlu olduğu kafatasından farklı olarak, çoğunlukla pelvik splankniklerin her biri, hedef dokuya dağılmadan önce bir veya daha fazla pleksusa giderek pelvik iç organlara katkıda bulunur. Bu pleksuslar, karışık otonom sinir liflerinden oluşur ve vezikal, prostatik, rektal, uterovajinal ve inferior hipogastrik pleksusları içerir. Yoldaki preganglionik nöronlar, kafatasında olduğu gibi bir ganglionda değil, daha çok innerve ettikleri doku veya organların duvarlarında sinaps yapar. Pelviste, parasempatik sinir yolunun kontrol ettiği iç organ dokuları, idrar kesesi, üreterler, idrar sfinkteri, anal sfinkter, uterus, prostat, bezler, vajina ve penisteki dokuları içerir. Bilinçsiz olarak üreterlerin ve bağırsakların peristaltik hareketlerine, idrarı böbreklerden mesaneye ve yiyecekleri bağırsak yolunda hareket ettirmeye neden olur ve gerektiğinde parasempatik, idrarın mesaneden veya sindirim artığının atılmasına yardımcı olur. Parasempatik maddenin uyarılması, detrusor kasının (mesane duvarı) büzülmesine ve aynı anda mesane ile üretra arasındaki iç sfinkter kasını gevşetmesine neden olarak mesaneyi boşaltır. Ayrıca, iç anal sfinkterin parasempatik uyarımı, dışkılamaya izin vermek için bu kası gevşetecektir. 

KAYNAK: https://en.wikipedia.org/wiki/Parasympathetic_nervous_system

                 https://tr.wikipedia.org/wiki/Parasempatik_sinir_sistemi