Vasküler malformasyonlar: Venöz - Arteriovenöz - Kapiller
Doğumsal olarak bulunan yumuşak doku anomalileridir. Vasküler malformasyonlar ile gerçek damar tümörleri (angioma) arasında ayrım yapmak oldukça güçtür. Konuyla ilgili kaynakların çoğunda kesin bir ayrım yapılamamaktadır; yazarların bir bölümü vasküler malformasyonları tümör olarak değerlendirirken, ötekiler vasküler tümör olarak tanımlanan tüm olguları malformasyon olarak nitelendirirler.
Vasküler malformasyonlar arasında santral sinir sistemindeki olgular yaşamsal nitelik taşırlar.
Vasküler malformasyon olgularının bir bölümü sendroma-özgüdür. Bu tür malformasyonların klinik belirti vermesi genellikle çocukluk yaşlarına rastlar; bazı olgular erişkin döneme dek bekleyebilir. Yerleşimine göre yerel etkileri vardır, genellikle yaşamsal tehlike göstermezler. Baş-boyun bölgesinde saptananlar estetik sorunlara yol açarlar.
- Venöz bir malformasyon türü olan nevus flammeus vasküler malformasyonların en sık görülen tipidir.
- Arteriovenöz malformasyonların başlangıç noktası, bir arter ile bir vena arasında köprü (shunt) oluşmasıdır. Bu köprü üzerinde displastik damarlardan oluşan bir yumak meydana gelir. Doğumsal anomalilerden olmasına karşın doğumdan yıllar sonra, travma ya da hormonal değişiklikler (puberte, gebelik) gibi faktörlerin tetiklemesiyle gözle görülebilir nitelik kazanırlar. Yanaklar, baş-boyun bölgesindeki en sık lokalizasyonudur. Cerrahi girişim planlaması anjiografi değerlendirmeleriyle birlikte yapılmalıdır.
- Kapiller malformasyonlar, ince damarlardan oluşan yüzeysel doğum lekeleridir. Kırmızı şarap rengini anımsattıkları için "şarap (port-wine) lekesi” olarak tanımlanırlar. Yüz derisinde sık görülürler.
Yüzderisinde vasküler malformasyonların saptandığı önemli sendromlara örnekler: