Silikoz ve Siderosilikoz

Silikoz (silicosis), silisyum tozlarının solunmasıyla ortaya çıkan (pnömokonyoz), önemli meslek hastalıklarından biridir.

Başlıca nedenleri: Zımpara işleri, mermer ve granit işleri, seramik, porselen ve kaolin işleri, metal döküm işleri, kot kumaşı işlenmesi. Kum fırtınalarının sık olduğu yörelerde yaşayanlarda da görülür.

Klinik ve patolojik bulguları açısından 2 tip silikoz vardır:

• Akut silikozis: Silisyum tozlarının akut ve yoğun olarak solunması sonrasında meydana gelir. Alveol lümenlerinde lipoproteinsi bir madde ve nekrotik hücreler saptanır. Prognozu kötüdür.
• Kronik silikozis: Silisyumlu partiküllerin uzun süreli solunmasının sonucunda oluşan tabloda Caplan sendromu, pulmoner hipertansiyon, cor pulmonale ve kanser riskleri vardır. Akciğerlerde güçlü fibrozis ve “silikotik nodüller”, plevra yapışıklıkları, güçlü emfizem ve “balpeteği akciğer” bulguları izlenir. Tüberküloz için oldukça uygun bir ortamdır. Peribronşiyal lenf düğümlerinde, akciğerlerdekine benzer bulguların yanı sıra “yumurta kabuğu (eggshell)” niteliğinde kalsifikasyon görülebilir. Demir ve silikat tozları karışımının solunmasıyla “siderosilikozis” tablosu ortaya çıkar.