Nötrofil polimorf
Polimorf çekirdekli lökositler fagositoz yapabilen (mikrofaj), sitoplazmalarında granüller bulunan hücrelerdir. Nötrofil polimorflar, bakterilerin ve yabancı cisimlerin ortadan kaldırılmasında etkilidirler.
İnsan vücudunda 100 milyar nötrofil polimorf vardır. Kemik iliğinin yarısı nötrofil polimorflardan oluşur; kırmızı kemik iliğindeki ana hücrelerin (myeloblast) olgunlaşmasıyla meydana gelirler ve fazlası orada depolanır. Bölünerek çoğalamazlar. Kan dolaşımına giren bir nötrofil polimorf 20.saatten sonra ölür, yerini genç bir nötrofil alır. Çekirdekleri, birbirlerine ince köprücüklerle bağlanan 2-4 topuzcuktan oluşur. Sitoplazmaları soluk bazofil granüller içerir.
Normal dolaşım kanının 1 mm3’ ünde ortalama 5-8 bin lökosit vardır; bunun %50-70’i nötrofildir. Akut yangılarda bu sayı 12-35 bine çıkar (leucocytosis) ve nötrofil oranı %85-90 olur. Normal kanda segmentsiz (genç) nötrofiller %3-6 oranında iken, akut yangılarda %20’ye çıkabilir; buna lökosit formülünde “sola kayma” denir. Bazı infeksiyonlarda kandaki lökosit sayısı normalin altına iner (lökopeni).
Kemotropizme en fazla uyan hücrelerdir. Yangı yöresinde dokulara çıkışları postkapiller venüllerden olur. Dokulara çıkan bir nötrofil polimorf tekrar kana dönemez.Akut yangının en önemli hücresel komponenti nötrofil polimorflar, ilk 24 saatte yangı yöresinde en yoğun olan lökosit türüdür. Sitokinler (TNF-alfa), kemotaktik medyatörler (IL-8), arachidonic acid metabolitleri (LTB4), antijen-antikor kompleksleri, IgG ve IgM (Fc parçası), kompleman komponentleri (C5a, C3b) gibi uyaranlar nötrofil polimorf reseptörlerine yapışarak onları aktive ederler.Nötrofil polimorflar nötr ve alkalin ortamda etkilidir; pH 6.8’in altında yaşayamaz. Yangılı dokuda yaşama süresi 1-4 gün kadardır. Makrofajların yaşama süreleri çok uzundur. Akut yangıların en alevli olduğu dönemlerde, ortamda yoğun nötrofil polimorf vardır. Biraz uzayan akut yangılarda bir süre sonra oran tersine döner, makrofajlar ön plana geçer.