Tütün stomatitleri - Nikotin stomatiti

Nikotin stomatiti (pipo keratozu) ve dumansız tütün ürünleri keratozları önemli tütün hiperkeratozlarıdır

• Nikotin stomatiti (nicotine palatinus)
  • Uzun süreli ve çok miktarda pipo/sigar içenlerde görülür
  • Özellikle sert damakta oluşur
  • Lökoplaki ile birlikte olabilir
  • Küçük tükürük bezlerinin duktus ağızlarına uyan yerler kırmızı ve çöküntülüdür
  • Histolojisinde tükürük bezlerinin duktus epitelinde metaplazi ve yangısal infiltrasyon saptanır. Kanserleşme eğilimi çok az olan bir lezyondur. 
• Dumansız tütün keratozları
  • Tütün çiğneme ya da tütün içeren ürünlerin yanak-dişeti arasındaki olukta tutulmasına bağlı hiperkeratozlar (ülkemizde çok sık rastlanmamakta)
  • Bu şekilde tüketilen tütün ürünlerinin etkisi, kullanılma sürelerine bağlıdır. 
  • Erken dönemde, kimyasal maddelerin etkin olduğu alanları ilgilendiren eritemin yanı sıra hafif bir hiperkeratoz saptanır. 
  • Daha uzun süreli kullananlarda, özellikle yanak mukozasında güçlü hiperkeratoza bağlı grimsi-beyaz renkli plaklar oluşur. 
  • Çok uzun sürelerin sonunda, hiperkeratotik alanlarda boynuzsu (verrüköz) çıkıntılar oluşur. Bu aşamaya gelen hastalarda verrüköz karsinom riski oldukça yüksektir. 
  • Mikroskopik inceleme
    • Güçlü akantoz, papillomatoz ve hiperkeratoz
    • İleri olgularda displastik değişiklikler
    • Epitele komşu bağ dokusunda belirgin fibrozis