Medyatörler: Yangı zararlarını önleyiciler

Bir yangı olgusunda, kandan gelen ve hücrelerde üretilen çok sayıda medyatörün olumlu çabalarının yanı sıra olumsuz etkileri de vardır; çok sayıda medyatörün (TNF-alfa, IL-1, vd) ve adezyon moleküllerinin zincirleme aktivasyonu, dejenerasyon türü değişikliklerden başlayarak nekroz gibi önemli olumsuzluklara dek uzanan, organ yetmezliklerine bile neden olabilen zararlara yol açabilmektedir. Organizma bu tepkilerin denetlenmesi için bazı önlemler alır:

• Heat shock stres proteinleri (HSP): Herhangi bir yangı, iskemi ya da oksidatif zarar ortaya çıktığında beliren ve dokuları/hücreleri bu tür streslerin olumsuz etkilerinden ve sonuçlarından (dejenerasyon, nekroz) korumaya çabalayan özgün proteinlerdir. 
• Anti-inflamatuvar sitokinler: Sitokinlerin çoğu yangıyı kamçılayan etki gösterirken bazı sitokin türleri (IL-6, IL-10, IL-11, IL-12, IL-13) TNF-alfa üretimini inhibe ederek yangıyı sınırlandırmaya çalışır.
• Proteaze inhibitörleri: SLPI (Secretory Leukocyte Protease Inhibitor) ve TIMP-2 (Tissue Inhibitor of Metalloproteinases) olarak bilinen inhibitör maddeler makrofajların ve endotel hücrelerinin tepkilerini denetleyerek ekstrasellüller matrikse yönelik zararları azaltmaya çalışırlar.
• Lipoksinler: Aspirin etkisiyle ya da kendiliğinden olarak ortaya çıkan lipoksinler lökotrienlerin sentezini engelleyerek yangının söndürülmesine çabalar.
• Glukokortikoidler: Hipotalamus-hipofiz-sürrenal üçgenin uyarılmasıya immunosupressif etkili glukokortikoidlerin üretimi tetiklenir.
• Kininaze grubu enzimler: Kanda bulunan ve plazma ile dokulara da geçebilen kininaze türü enzimler bradikinin yıkımını hızlandırırlar.
• Fosfataze grubu enzimler: Yangıdaki tüm tepkiler uyaranlara ve sinyallere dayanır; bu sistem “protein fosforilasyonu” ile çalışır. Fosfataze grubu enzimler fosforilasyonu bozarak ortaya çıkacak tepkileri ve sinyalleri sınırlandırılmaya çalışır.
• Serpin’ler (alfa1-antitrypsin ve antitrombin): Nötrofillerden kökenli serine proteaze enzimlerinin olumsuz etkilerini engellerler. Alfa1-antitrypsinin koruyucu etkisi özellikle akciğer patolojilerinde önemlidir.
• Alfa2-makroglobulin: Serumda ve vücut sıvılarında bulunan bir proteinaze tamponudur.
• C1 esterase inhibitörü: Kompleman sistemini inaktive etmeye yönelik niteliktedir.
• Nöropeptidler