Glia - Gliozis - Ependimal hücreler

Santral sinir sistemi, nöronlar ve bileşenleri ile glial hücreler ve bileşenlerinden oluşur. 

• Glial hücrelerin çoğunluğunu astrositler oluşturur. Astrositler, beyindeki doku ve nöron kayıplarındaki onarım mekanizması ile kan-beyin bariyerinin denetlenmesinde etkin hücresel bileşenlerdir. Doku kayıplarının oluştuğu alanlardaki astrositlerde belirgin bir değişim izlenir; geniş eozinofil bir sitoplazma ve iri-veziküler çekirdekli astrositler (gemistositik astrosit) saptanır. Astrositlerdeki metabolizma artışı ve bunu izleyen yoğun glial lif üretimi, yitirilen beyin dokusunun yerini doldurur (astrositler, beyin-dışı dokulardaki fibroblastik hücrelerin kollagen lif üretmesine benzer biçimde glial lif üreterek, nedbe dokusuna benzer bir doku oluşturur; bu olguya "gliozis" nitelemesi yapılır.

• Mikroglial hücreler zedelenmeyle birlikte kısa sürede aktrive olan glial hücrelerdir. Nekroz alanlarını ve dejenere/apoptotik nöronları kuşatan kümeler oluşturlar. Apoptotik nöronların parçalarını fagosite edenlere “nöronofaj” adı verilir.

• Ependim hücreleri, ventrikülleri döşeyen ve beyin-omurilik sıvısını üreten hücrelerdir; rejenerasyon yetileri yoktur. Ependim hücrelerindeki kayıplar subependimal astrositlerin çoğalmasını tetikler; bu olguyu, ependimal granülasyonlar ve gliozis izler.