D vitamini

Yağda eriyen vitaminlerden biridir. Kalsiyum ve fosforun bağırsaklardan, kalsiyumun böbreklerin distal tubuluslarından emilimini arttıran önemli bir vitamindir.

D vitamini metabolizması

• Beslenmeye alınan D vitamini ( balıklardan kolekalsiferol; bitkilerden ergokalsiferol)
• Deride sentezlenen D vitamini (UV ile fotokonversiyona uğrayan 7-dehidrokolesterol)
• İnce bağırsaklardan reabsorpsiyon
• Karaciğerder hidroksilasyon [cytochrome P-450 sisterminde 25-hydroxyvitamin D (25-OH-D) üretimi]
• Böbreklerde hidroksilasyon [1a-hydroxylase arascılığıyla 1,25-(OH) 2-D (aktif D vitamini) üretimi]

 İşlevleri

• Kan kalsiyum-fosfor dengesini düzenlemek
• Kemik büyümesi (epifiz kıkırdağının mineralizasyonu; osteoid matriksin mineralizasyonu)
• Bağışıklık sisteminin dengelenmesi

D Hipovitaminozu

• Raşitizm
• Osteomalasi
• Osteoporoz
• Kemik kırıkları
• Çocuklarda kafatası kemiklerinde yumuşama (craniotabes)
• Bağışıklık sistemi sorunları
• Diabetlilerdeki komplikasyonların hızlanması
• Dişlerde mine hipoplazisi, kısa kökler

Eksiklik nedenleri

• Böbrek yetmezliği
• Güneşsizlik
• Yağ emiliminde bozukluk yapan patolojiler
• Kronik karaciğer hastalıkları
• Alkol
• Bazı ilaçlar (phenytoin)
• Beslenmede yetersizlik (et, peynir, mantar, yumurta, vd)
• Bebeklerde anne sütü eksikliği
• Mide rezeksiyonu
• Obezite
• Deri rengi (koyu tenlilerde D vitamini sentezi yetersiz)

D Hipervitaminozu: Toksik etkileri çok aşırı dozlarda görülebilir