Non-immun Granülomlar

Non-immun granülomlar (yabancı cisim granülomları), bir makrofajın fagosite edebileceğinden daha büyük cisimlerin ya da sindirilemeyen maddelerin bulunduğu koşullarda meydana gelen granülomatöz tepkidir. Tepki uyandıran cisimler ya da maddeler antijen içermedikleri için bağışıklık sistemini uyarmazlar. Fiziksel ya da kimyasal iritasyonla çoğu kez yabancı cisim reaksiyonuna neden olurlar.

Granülomatöz tepkiye neden olan cisimler 2 grupta toplanır;

1. Endojen: Kıl, keratin, kolesterin kristalleri, sodyum ürat (gut), sökestr, vb.
2. Ekzojen: Silisyumlar, beriliyozis, sütür, parazit yumurtaları, kıymık, vb.

Yabancı cisim çok küçükse makrofajlar/histiositler tarafından, görece büyükse yabancı cisim dev hücresi tarafın­dan fagosite edilir. Makrofajların/histiositlerin ya da dev hücrelerinin fagosite ettiği yabancı cisimlerin bir bölümü polarize ışık mikroskopuyla görülebilir. Eğer cisim büyükse çevresinde birden fazla dev hücresi bulunur.

Eriyebilen cisimler fagosite edildikten sonra ortadan kaldırılır.

Erimeyen cisimlere karşı organizmanın 3 olası davranış biçimi izlenir:

• (i) Cismin çevresinde irinleşme olur, fistül meydana gelir ve irinle bir­likte cisim de dışarı atılır,
• (ii) Cisim granülasyon dokusu ile sarılır, sonra bu doku sikatrisleşir (demarkasyon),
• (iii) Kendisini fagosite eden hücrede tutuklanır. Örnek: Kapsül ya da irinle izole edilmiş nekrotik dokulara sökestr denir; daha fazla kemikler için kullanılan bir tanımlamadır. Nekrotik dokuların sınırlandırılmasına sökestrasyon veya demarkasyon adı verilir. Sınırı oluşturan kapsül granülasyon dokusundan yapılıdır, sonra sikatrisleşir. Sikatris dokusu damarsızdır, böylece cisimle vücudun ilgisi kesilir (demarkasyon). Nekrotik kemikleri demarke eden kapsül kemikleşirse “ölü tabutu” adını alır.